جل جلانی قدیمی ترین آیین سنتی روستای طامه است - وبلاگ وبساز

به گزارش وبلاگ وبساز، میراث آریا/ براساس آخرین گزارشات منتشر شده، جل جلانی قدیمی ترین آیین سنتی روستای طامه است.

شهرستان تاریخی نطنز در محدوده تاریخی و گردشگری شمال استان اصفهان و در میانه شاهراه تاریخی شمال به جنوب کشور واقع شد، در این منطقه از دیرباز تا به امروز یکی از کانون های اصلی رشد و توسعه فرهنگ و تمدن در فلات مرکزی ایران بشمار می رود.

در محدوده شهرستان نطنز و در دامنه کوه کرکس از دیرباز تا به امروز مردمانی به جای مانده از اقوام گوناگون همراه با خرده فرهنگ های متنوع زندگی می نمایند که امروزه هنوز بسیاری از این خرده فرهنگ ها ناشناخته به جای مانده است.

از زیباترین روستاهای تابعه شهرستان نطنز، روستای طامه است که یکی از زیباترین و خوش آب و هواترین روستاهای نطنز بشمار می رود.

مراسم جل جلانی یکی از قدیمی ترین مراسم های سنتی روستای طامه است که از سالیان دور سینه به سینه به نسل های بعدی منتقل شده است.

روستای طامه از توابع بخش مرکزی نطنز و در 7 کیلومتری جنوب غربی شهر نطنز و در دامنه شرقی کوه کرکس قرار گرفته است و از نقاط خوش آب و هوای این منطقه بشمار می آید.

از راستا این روستا میتوان به قله کرکس دست یافت، البته این راستا جبهه شرقی بوده که نسبتا راستا دشواری است.

مردم این روستا دارای مذهب شیعه و بیشتر کشاورز یا دامدار هستند، بعلاوه از مهمترین محصولات و سوغات روستای طامه میتوان به گلابی اشاره نمود که از محبوبیت فراوانی برخوردار است.

در قسمت غربی روستای طامه، دو دره زیبا دیده می گردد که در انتهای یکی از این دره ها به نام پاپول، آبشار طامه با ارتفاع تقریبی 23 متر قرار گرفته است و باغ های روستای طامه و باغ شهر تاریخی نطنز را سیراب می نماید.

در آیین سنتی جل جلانی رسم است جوانان روستا در دسته های مختلف جمع شده و هر دسته در یکی از بلندی های آبادی بوته، خار و هیزم را که از پیش جمع نموده اند آتش می زنند، بطوریکه شعله های آتش سراسر آبادی را روش کند.

آنها معتقدند روشنایی اگر به درختها برسد آن سال میوه و سردرختی بیشتر می گردد و آفات از بین می رود. برخی به نیت آن که درختان، میوه بیشتری بدهند به قبرستان رفته و سنگهای کوچک و بزرگ را جمع می نمایند و به شاخه درختان می آویزند.

پس از آن اهالی روستا به صورت گروهی و با همراهی یکی از اعضا به عنوان استاد گروه در کوچه های روستا حرکت نموده و در مقابل خانه ها توقف نموده و استاد آغاز به خواندن شعر مخصوص این آیین می نماید و همراهان با کشیدن (هُو) جواب می دهند. در این شعر خوانی نام صاحب خانه هم به نشانه ادب و احترام برده می گردد.

پس از اتمام شعر خوانی به وسیله استاد گروه، صاحب خانه با توجه به اختیارات شخصی و کَرم خود اندازهی میوه، آجیل، جوزقند و تنقلاتی که در خانه دارد را در ظرفی می گذارد و تقدیم به شخصی می نماید که مسئول نگهداری هدایا است و او این هدایا را تحویل گرفته و در خورجین یا توبره ای که با خود دارد قرار می دهد.

صاحب خانه در زمان تحویل دادن هدیه به انباردار، اندازهی از تنقلات درون خورجین را به عنوان تبرک از او می گیرد، سپس گروه پس از تشکر از صاحب خانه و ذکر صلوات به سمت منزل بعدی حرکت می نمایند.

این مراسم گاهی تا نیمه های شب ادامه دارد و پس از اتمام مراسم افراد گروه برای تقسیم کردن آجیل ها در مکانی مثل مسجد یا حسینه جمع می شوند و اگر اندازه قابل توجهی باشد، بین نیازمندان توزیع می گردد و مازاد آن را به فروش می رسانند و صرف امور خیریه می نمایند.

این آیین در لیست آثار ناملموس کشور با شماره 1201 به ثبت رسیده است.