از امکان انتقال کرونا از چشم تا عوارض چشمی کووید 19
به گزارش وبلاگ وبساز، کروناویروس جدید، عامل پاندمی بیماری تنفسی کووید 19 است که از سال گذشته تا به امروز کشورهای بسیاری را در سراسر دنیا درگیر نموده و افراد زیادی را به بستر بیماری و حتی مرگ کشانده است.
به گزارش وبلاگ وبساز، از شروع پاندمی کرونا تا به امروز، ویروس جدید خانواده کرونا تظاهرات ناشناخته ای داشته و تغییر شکل و جهش هایی در این ویروس رخ داده که کنترل و درمان آن را دچار چالش نموده است.
با افزایش سرعت همه گیری و ابتلا به ویروس کرونا، هر روز یافته های جدیدی از این ویروس کشف و منتشر می شود. اگرچه ویروس کرونا عمدتاً به وسیله قطرات تنفسی معلق در هوا و یا سطوح آلوده منتقل می شود، بااین وجود، مخاط چشم نیز می تواند یکی از راه های انتقال این ویروس باشد.
هم اکنون ثابت شده که ویروس کرونا بیشتر ارگان های بدن را درگیر می نماید و ابتلا به کرونا می تواند عوارض چشمی نیز داشته باشد، از سوی دیگر تغییر سبک زندگی در دوران کرونا ممکن است عوارضی برای چشم ها داشته باشد که ضروری است احتیاط های بسیاری را برای مراقبت از چشم ها در این دوران در پیش بگیریم، چراکه هرگونه سهل انگاری می تواند تهدیدی برای بینایی ما باشد.
دکتر رضا مرادی، متخصص داخلی و رزیدنت سال آخر چشم پزشکی در سانفرانسیسکوی آمریکا در تبادل نظر با ایسنا، ضمن پاسخ به بسیاری از سؤالات رایج مردم در این روزها؛ درباره امکان ابتلا به کرونا به وسیله چشم و اثرات کووید 19 بر چشم می گوید و توصیه هایی نیز برای محافظت و حفظ سلامت چشم ها در این دوران دارد که در ادامه می خوانید.
از تغییر شکل سریع ویروس کرونا تا علائم متفاوت در افراد
دکتر رضا مرادی گفت : از زمانی که ویروس کرونای جدید به عنوان عامل بیماری کووید 19 در جهان شیوع پیدانموده برای دانشمندان تظاهرات ناشناخته ای داشته و باگذشت زمان شناخت بیشتری به این ویروس پیدانموده ایم. اتفاقی که در همه گیری ویروس کرونا افتاد این بود که در یک فاصله زمانی کوتاه، تعداد زیادی از انسان ها در نقاط مختلف جهان به این ویروس مبتلا شدند و تظاهرات متفاوتی از این ویروس دیده شد. تعداد زیادی از افراد بدون هیچ علامتی به این ویروس مبتلا می شوند و در بعضی افراد نیز علائم خفیف و بعضی علائم غیراختصاصی مثل از دست دادن بویایی و یا اختلال شنوایی گزارش شده، بنابراین نحوه بروز بیماری در انسان های مختلف بسیار متفاوت است و گستره زیادی از علائم را دربرمی گیرد.
متخصص چشم پزشکی با بیان اینکه مهم ترین راه انتقال ویروس کرونا از انسان به انسان است، توضیح داد: به همین خاطر بر اهمیت فاصله گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک تأکید می شود. برداشت نادرستی از بعضی مقالات جدید صورت گرفت، فراموش نکنیم که ویروس کرونا همچنان از سطوح آلوده در اماکن عمومی مثل مترو، اتوبوس و تاکسی نیز منتقل می شود، بنابراین ضروری است دست ها مرتب شسته شود و اگر امکان شست و شوی سریع وجود ندارد باید مراقب باشیم دست ها به صورت برخورد نکند، چون راه اصلی ورود ویروس به بدن به وسیله مخاط دهان، بینی و یا چشم است.
احتمال ابتلا به کرونا از راه چشم
این محقق و پژوهشگر، در خصوص خطر انتقال ویروس از راه چشم نیز گفت: مخاط چشم یکی از راه های ورود ویروس به بدن انسان است، اما دقیقاً نمی دانیم چند درصد افرادی که مبتلا شده اند به وسیله چشم آلوده شده اند، بااین وجود احتمال داده می شود که درصد بسیار ناچیزی بوده و کماکان راه اصلی انتقال ویروس دهان و بینی است. ولی اگر کسی بخواهد درصد ابتلا به ویروس را به صفر برساند باید مراقبت انتقال ویروس به وسیله مخاط چشم هم باشد و در این زمینه می توان از عینک و شیلدهای پلاستیکی برای محافظت استفاده کرد.
استفاده از شیلد و عینک، مفید برای کادر درمان
دکتر مرادی در خصوص استفاده از عینک محافظ و شیلد که سؤال بسیاری از مردم در این روزهاست، شرح داد: کارکنان بخش بهداشت و درمان ضروری است حتماً از عینک محافظ یا شیلد استفاده نمایند، چون در تماس نزدیک با بیماران هستند و هر لحظه ممکن است بیمار سرفه یا عطسه کند و عینک محافظ یا شیلد می تواند از تماس مستقیم قطرات درشت تنفسی با مخاط دهان و بینی و چشم آن ها جلوگیری کند، ولی پوشیدن عینک محافظ یا شیلد به افراد عادی برای حضور در جامعه یاریی نمی نماید و فقط باعث می شود دچار استرس شوند.
وی اظهار داشت: وقتی افراد شیلد داشته باشند دستشان را به چشم نمی زنند و از این جهت ممکن است به کاهش سرایت ویروس یاری کند، اما توجه کنید در اطراف عینک فضاهایی وجود دارد که هوای آلوده می تواند از آن قسمت ها با چشم شما تماس پیدا کند. بنابراین عینک محافظ یا شیلد فقط می تواند تا حدی در برابر انتقال ویروس به وسیله سرفه و عطسه محافظت کند، اما اگر ویروس در فضا باشد عینک محافظ یا شیلد یاری خاصی به جلوگیری از ورود آن به مخاط چشم افراد نمی نماید.
استفاده از عینک غواصی برای بیماران زمینه ای در محیط های سربسته
این پزشک متخصص در خصوص محیط های سربسته ای که افراد مجبورند برای مدت طولانی در آن باشند نیز گفت: مثال شاخص آن سفرهای هوایی است که افراد ناچار باید چندین ساعت در هواپیما باشند، درحالی که ممکن است فرد ناقلی ماسک خود را بردارد، در چنین شرایطی ضروری است از چشم خود محافظت کنید، اما در همین شرایط هم عینک محافظ و شیلد یاری زیادی نمی نماید و بهترین کار استفاده از عینک های غواصی است که اطراف چشم را کاملاً بپوشاند. این کار به خصوص برای کسانی توصیه می شود که دچار بیماری زمینه ای هستند و خطر ابتلا به نوع شدید بیماری کووید19 برای آن ها وجود دارد، ولی اگر کسی بیماری زمینه ای ندارد و سیستم ایمنی قوی دارد که احتمال می دهد بتواند با ویروس مقابله کند احتیاجی به این کار ندارد.
وی با اشاره به حجم کم ویروسی که به وسیله چشم وارد می شود، توضیح داد: اگر در هواپیمایی باشید که یک نفر 10 جایگاه جلوتر ناقل کرونا است، محتمل است ویروس به وسیله تنفس او در فضا پراکنده و به وسیله مخاط چشم جذب شود، اما چون مقدار ویروس کم است شانس ابتلا پایین است و اگر فرد مبتلا شود نیز سطح ابتلای خفیفی خواهد داشت، بااین وجود افراد دارای بیماری زمینه ای بهتر است این ریسک را ننمایند و در این شرایط نیز محافظت کاملی از خود داشته باشند.
آیا افراد عینکی کمتر به کرونا مبتلا می شوند؟
پزشک ایرانی مقیم آمریکا در ادامه به مطالب منتشرشده پیرامون ابتلای کمتر افراد عینکی به ویروس کرونا اشاره و اظهار کرد: در این خصوص مطالعه ای در چین اجرا شده که نتیجه گیری کردند شانس ابتلا به کرونا در کسانی که عینک می زنند یک ششم افرادی است که عینک نمی زنند، درحالی که این مطالعه گذشته نگر بوده و مطالعه خیلی قدرتمندی نیست. در این مطالعه فقط از روی تعداد بیماران مبتلا به کووید19 که در یک بیمارستان بستری بودند چنین نتیجه گیری شده، به طوری که نزدیک به 250 بیمار بستری را آنالیز نموده بود که از میان آن ها چند نفر عینکی هستند و بعد تعداد افراد عینکی در جامعه را آنالیز نموده و نتیجه گرفته بود تعداد افراد عینکی که به خاطر کرونا در بیمارستان بستری شده اند کمتر از دیگر افراد جامعه است، بنابراین عینکی ها کمتر به کرونا مبتلا می شوند، اما این یک نتیجه گیری دقیق نیست.
وی توضیح داد: اگرچه مطالعه اجرا شده در خصوص ابتلای کمتر افراد عینکی به کرونا اشتباه نبوده و یک مطالعه توصیفی از جامعه است، اما اینکه فقط بخواهیم یک فاکتور را لحاظ کنیم اشتباه است. اولاً این مطالعه در کشور چین اجرا شده و اطلاعات آن مربوط به این کشور است، بنابراین نمی توان به سرتاسر جهان تعمیم داد. دوماً فقط بیماران بستری در بیمارستان دیده شده اند، درصورتی که می دانیم بیش از 80 درصد مبتلایان به کرونا سرپایی هستند که اصلاً کارشان به بیمارستان کشیده نمی شود اما در این مطالعه نادیده گرفته شده اند.
دکتر مرادی روش درست مطالعه در خصوص احتمال ابتلای کمتر افراد عینکی به کرونا را آنالیز تعداد بیشتری از مبتلایان به کرونا و درصد عینکی بودن آن ها و سپس مقایسه این درصد با کل جامعه دانست و اضافه نمود: نقدها زیادی به مقاله منتشر شده در این زمینه وارد شده است، حتی در همان شماره مجله ای که این مقاله چاپ شده بود، مقاله ای توسط یکی از اساتید برجسته بیماری های عفونی دانشگاه جان هاپکینز نوشته شد که تأکید کرد از روی این مقاله نمی توان چنین برداشتی داشت که عینکی ها کمتر در معرض ابتلا به کرونا هستند و به همین خاطر در حال حاضر به افرادی که عینکی نیستند توصیه نمی کنیم عینک های بدون شماره یا شیلد استفاده نمایند.
وی افزود: در مجموع متخصصانی که این مقاله را آنالیز نموده اند نسبت به نتیجه گیری مقاله، شبهه های زیادی دارند و منتظرند مقالات و داده های بیشتری بیاید تا بتوانند راجع به این موضوع که آیا افراد عینکی کمتر به کرونا مبتلا می شوند اظهارنظر قطعی نمایند، بنابراین مقاله منتشر شده فقط داده ای به ما افزود، اگرچه برای نتیجه گیری کافی نیست.
انتقال ویروس کرونا به وسیله قطرات اشک
متخصص چشم پزشکی در پاسخ به سؤالی درباره احتمال انتقال ویروس کرونا به وسیله اشک چشم، شرح داد: ویروس در قطرات اشک وجود دارد و ویروس در قطرات اشک فرد مبتلا همچون قطرات تنفسی وجود دارد، بنابراین در مراسم عزاداری که افراد گریه می نمایند باید دستمال آلوده به اشک را نگه دارند و مراقب باشند روی زمین نیندازند و افراد بدون دستکش به آن ها دست نزنند تا در صورت ناقل بود باعث آلودگی سایر افراد نشوند.
تشابه و تفاوت مراقبت های درمانی بیماران کووید 19 در آمریکا و ایران
وی در ادامه به مراقبت های درمانی در بیماران کووید 19 در آمریکا اشاره و توضیح داد: این مراقبت ها در آمریکا بسیار مشابه ایران است و من فکر نمی کنم تفاوت عمده ای وجود داشته باشد. عمده تفاوت به امکانات حمایتی برمی شود، ازجمله دستگاه تنفس مصنوعی، تعداد کارکنان درمانی، امکانات محافظتی برای پرسنل درمان، تخت های مراقبتی، اتاق های ایزوله و فشار منفی. ولی به غیر از امکانات، تفاوت معناداری از نظر کاری که انجام می شود وجود ندارد.
دکتر مرادی در رابطه به عواملی که باعث مرگ ومیر مبتلایان کووید19 می شود، شرح داد: بیش از 90 درصد کسانی که فوت نموده اند دچار بیماری زمینه ای همچون چاقی، دیابت، فشارخون بالا، سرطان، نارسایی ریه و بیماری هایی از این دست بوده اند، بنابراین مهم ترین نکته این است که افرادی که سن بالا و بیماری زمینه ای دارند، با رعایت اصول پیشگیری در برابر ابتلا به کرونا محافظت شوند.
وی با بیان اینکه در صورت ابتلای افراد مسن و بیماران زمینه ای به کرونا احتمال ورود به سطح شدید بیماری وجود دارد، گفت: در این صورت بیماران احتیاج به مراقبت های ویژه در آی سی یو دارند و اگر امکانات کافی نباشد و درمان به موقع صورت نگیرد شاید بیماری پیشرفت کند و نتوان کاری برای این بیماران انجام داد، بنابراین مهم ترین نکته محافظت از گروه های پرخطر برای جلوگیری از ابتلا به بیماری است و در صورت ابتلا شناسایی هرچه سریع تر و درمان زودتر این بیماران است.
هنوز درمان قطعی و اثربخشی در جهان وجود ندارد
دکتر مرادی در ادامه به داروهای مورد استفاده در جهان و ایران اشاره و اظهار کرد: این داروها بر اساس پروتکل هایی است که سازمان بهداشت جهانی اظهار داشت و این پروتکل های درمانی طی یک سال گذشته بارها تغییر کردند.
وی اضافه نمود: با این وجود تحقیقات کماکان ادامه دارد و داروهای جدید مطرح و آنالیز شده و یکی پس از دیگری کنار گذاشته می شود، اما هنوز در هیچ جای جهان درمان قطعی و اثربخشی نداریم که بگوییم برای بیماران کاملاً اثربخش بوده است.
توزیع واکسن کرونا تدریجی و زمان بر خواهد بود
این پزشک متخصص با ابراز خوش بینی نسبت به کشف واکسن کرونا، اظهار کرد: به احتمال زیاد حدس می زنم در هفته های آینده خبرهای خوبی درباره واکسن بشنویم و نتایج تحقیقات محققان به زودی منتشر خواهد شد، ولی به این معنی نیست که اگر واکسن در ماه های آینده فراوری و تائید شد یک شبه در دسترس همه قرار می گیرد، بلکه فرایند توزیع واکسن تدریجی خواهد بود و 6 تا 12 ماه زمان می برد.
به گفته وی، احتمالاً کشورهایی که واکسن را فراوری می نمایند، واکسیناسیون مردم خود را در اولویت قرار داده و سپس واکسن به مرور در جهان توزیع می شود، با این وجود واکسینه کردن همه مردم جهان در اولویت همه کشورها خواهد بود، اگرچه احتمالاً یک سال و شاید بیشتر طول بکشد تا واکسن تائید شده در دسترس همه کشورهای جهان قرار گیرد.
دکتر مرادی تأکید کرد: در این شرایط خیلی مهم است که ما با این سبک زندگی به راه خود ادامه دهیم، یعنی نه ناامید و افسرده شویم و نه بیماری را انکار کنیم و جان خود را به خطر بیندازیم. همه افراد سال های زیادی پیش رودارند و در این پاندمی با محافظت از خود تا اینجای راه را آمده اند و امیدوارم بقیه راه را هم ادامه بدهند و خودشان و عزیزانشان سالم باشند.
متخصص چشم پزشکی در ادامه با اعلام اینکه کووید 19 مثل هر بیماری ویروسی دیگری می توان عوارض مزمن پس از بهبودی داشته باشد، توضیح داد: می دانیم که این بیماری عروق را درگیر می نماید و باعث التهاب عروق می شود و گزارش هایی از درگیری عروق چشم منتشر شده است.
احتمال گذرا بودن عوارض چشمی در بیماران کرونایی
وی اظهار داشت: تغییرات خیلی ریز و میکروسکوپی در قسمت شبکیه چشم بیماران بهبود یافته کرونا گزارش شده است، ولی اینکه این تغییرات تا چه زمان باقی می مانند به مطالعات بیشتری احتیاج دارد، اگرچه احتمالاً تغییرات گذرایی هستند که بعد از بهبودی بیمار، سلول ها به حالت اول خود برمی گردند، اما کماکان باید منتظر باشیم تحقیقات به چه سمتی می رود. هرچه بیشتر می گذرد از این ویروس و عوارض آن دانش بیشتری کسب کنیم، بنابراین نمی شود با قطعیت صحبت کرد و باید همواره منتظر مطالعات جدید باشیم.
معاینات چشم پزشکی را به تأخیر نیندازید
این پزشک ایرانی مقیم آمریکا به بیماران توصیه کرد به خاطر طولانی شدن پاندمی معاینات و درمان خود را به تأخیر نیندازند و اضافه نمود: اگر افراد معاینات چشم پزشکی خود را به تأخیر بیندازند ممکن است عوارض جبران ناپذیری بر روی بینایی داشته باشد، به عنوان مثال معاینات دوره ای برای بیماران دیابتی اهمیت زیادی دارد، این درحالی که است که اگر دیابت تحت کنترل است و بیمار مشکل چشمی ندارد می تواند معاینه را 18 ماه یا 2 سال بعد انجام دهد، ولی اگر دیابت بر روی چشم اثر گذاشته باید حتماً در موعد مقرر به پزشک مراجعه کند.
این چشم پزشک اظهار داشت: کسانی که تزریق ماهانه در چشم انجام می دادند باید کماکان تزریق را ادامه دهند تا چشم ها دچار مشکل نشود، همچنین بیماری هایی که آب سیاه، فشار چشم یا گلوکوم دارند باید مرتب به چشم پزشک مراجعه نمایند و چکاب به روال قبل را ادامه دهند، چون اگر فشار چشم بالا برود آب سیاه باعث می شود بخش زیادی از بینایی خود را از دست بدهند و این دیگر قابل برگشت نیست.
سندروم بینایی کامپیوتری، مشکل شایع در دوران کرونا
وی همچنین به مشکل شایع دیگر این روزها یعنی عوارض کار کردن با کامپیوتر و گوشی و تبلت برای افراد شاغل، دانشجویان و دانش آموزان اشاره نمود و گفت: در این دوران که بیشتر افراد در منزل هستند و دورکاری می نمایند و یا آموزش مجازی می بینند اگر یکسری نکات را رعایت ننمایند چشم ها مشکل دار می شود. موردی که الان شایع است سندروم بینایی کامپیوتری است، چون افراد از کامپیوتر زیاد استفاده می نمایند و ممکن دچار خستگی چشم شوند و به چشم هایشان فشار زیادی وارد شود.
دکتر مرادی به راهکارهای جلوگیری از سندروم کامپیوتری اشاره و اظهار کرد: مهم ترین راه این است که تا جایی که می توانیم به چشم ها زنگ تفریح بدهیم، بهترین کار این است که هر 20 دقیقه 20 ثانیه به چشم ها استراحت دهیم و به یک نقطه دور در فاصله 20 متری نگاه کنیم که می تواند قاب عکس روی دیوار، پنجره اتاق، ساعت دیواری و ... باشد. بعد از هر 2 ساعت کار با کامپیوتر، 15 دقیقه به خود زنگ تفریح دهیم، البته نه به این معنی که از پای کامپیوتر بلند شویم و به سراغ موبایل برویم، بلکه کلاً کامپیوتر، موبایل و تبلت را کنار گذاشته و کارهای دیگر انجام دهیم.
توصیه هایی برای مراقبت از چشم ها هنگام استفاده از کامپیوتر
متخصص چشم پزشکی بر تنظیم فاصله با کامپیوتر تأکید کرد و شرح داد: فاصله بین کامپیوتر تا چشم باید به اندازه طول یک دست تا بازو باشد، چشم بالاتر از مرکز مانیتور باشد و زاویه 15 تا 20 درجه ای داشته باشد. همچنین فونت حروف باید عظیم تر شود، نوری که در اتاق است هم نباید زیاد باشد و نور پنجره نباید به صفحه مانیتور بتابد، چون بازتاب آن باعث خستگی چشم می شوند. عینک های آنتی رفلکس می تواند به خصوص به افراد عینکی یاری کند.
راه حلی برای کاهش ریسک ابتلا به کرونا در ارتباطات اجتماعی
وی در ادامه به سازگاری با ویروس کرونا در شرایط کنونی اشاره و توضیح داد: مهم ترین کار این است که نوع فعالیت های اجتماعی افراد تغییر کند، به این صورت که کارهایی که قبلاً انجام می دادند مثل مهمانی های شلوغ در فضاهای کوچک برقرار نباشد، بلکه در فضای آزادی که هوا در جریان است می توانند جایگاه هایی با فاصله قرار دهند و شانس ابتلای خود به کرونا را به حداقل برسانند، البته احتمال ابتلا به کرونا به صفر نمی رسد ولی کمتر می شود.
دکتر مرادی با یادآوری اینکه انسان موجود اجتماعی است و نمی توان انتظار داشت افراد یکی دو سال با همدیگر معاشرت ننمایند، گفت: شاید در ماه های اول شیوع کرونا می شد این محدودیت را برای افراد قائل شد ولی با طولانی شدن این دوران بیشتر افراد به نحوی قرنطینه را شکاندند. درست است این کار به تداوم چرخه بیماری یاری می نماید ولی به خاطر اجتماعی بودن انسان و احتیاجهای اجتماعی که دارد نمی توان انتظار قطع روابط انسانی داشت، بلکه باید راه حلی پیدا کرد که ارتباطات افراد با کمترین ریسک انجام شود.
وی مهم ترین راه برای حفظ ارتباطات اجتماعی افراد در دوران کرونا را حضور در فضای آزاد با رعایت فاصله فیزیکی دانست و اضافه نمود: لازم نیست همه افراد در خانه بمانند و افسرده و بی تحرک شوند، بلکه می توانند در فضای پارک با فاصله دورهم بنشینند یا ورزش هایی مثل بدمینتون انجام دهند. همچنین افراد باید بر روی مدیریت استرس کار نمایند و تفریحات کم خطر در محیط خود را پیدا نمایند. یک مثال خوب ورزش کوه نوردی است که به عنوان یک تفریح منظم به سلامت جسمی و روحی افراد یاری می نماید.
کنترل بیماری با اتحاد جمعی
وی با تأکید بر اینکه این بیماری با اتحاد جمعی کنترل می شود، شرح داد: اگر عده ای بخواهند کماکان مسافرت بفرایند، در میهمانی شرکت نمایند و به زندگی قبلی خود ادامه دهند چرخه بیماری همچنان ادامه خواهد داشت.
دکتر مرادی اظهار داشت: اگر مردم دو تا سه هفته همه در منزل بمانند و چرخه انتقال ویروس قطع شود، شدت بیماری و مرگ ومیر این روزها را نخواهیم دید، این موضوع مدیریت درست، مهربانی، همدلی و اتحاد جمعی را می طلبد تا دست به دست هم بیماری را کنترل کنیم.
قدردانی از کادر درمان با گوش کردن به توصیه های آن ها
این پزشک ایرانی مقیم آمریکا در بخش پایانی سخنانش به فعالیت کادر درمان در ایران اشاره و اظهار کرد: کادر درمان در ایران در همه گیری کرونا واقعاً درجه یک کارنموده اند و از روز اول باوجود کمبودها پا پس نگذاشتند و واقعاً زحمت کشیدند، خدا به آن ها قوت داده که توانسته اند خدمت نمایند و امیدوارم بعد از این هم انرژی داشته باشند تا به هم وطنان یاری نمایند.
وی ادامه داد: با بعضی از پزشکان ایرانی در تماس هستم و می دانم که روزهای سخت و پر استرسی دارند، تعداد زیادی از کادر درمان در این مدت مبتلا به کرونا شده و متأسفانه عده ای را هم از دست داده ایم. امیدوارم تجهیزات حفاظتی مثل ماسک، گان، دستکش و شیلد به وفور در دسترس آن ها قرار داشته باشد. عظیم ترین یاری از نظر روحی به این عزیزان، رعایت پروتکل های بهداشتی و گوش دادن به توصیه های آن هاست.
این پزشک متخصص با بیان اینکه پزشکان و پرستاران با دیدن افراد بی توجه به توصیه های مکرر بهداشتی برای پیشگیری از کرونا دل مرده و ناامید می شوند، تأکید کرد: مهم ترین کار برای بالا بردن روحیه کادر درمان گوش کردن به توصیه ها و قدردانی از کاری است که انجام می دهند، همین که به درد آن ها اضافه نکنیم باعث می شود روحیه آن ها تقویت شده و با انرژی بیشتری به کار خود ادامه دهند.
منبع: جام جم آنلاین